Una Más tussen Sierra en Costa
Tussen Sierra en Costa, 4-apr 2024, Reijer Staats
Mijmerend langs de houten boardwalk. Een visser sjouwt zijn koelbox hoopvol richting het strand en jongeren met flessen drank in 't mandje fietsen langs. Slaat het overwinterstel dat gezien hun gewaden denkt in India te zijn linksaf de camperparkeerplaats op of gaat het rechtsaf naar de huisjes? Zullen we wedden?
Na twee maanden, een soort dry year entry, drink ik weer eens een wijntje mee met Johan. Een vinho uit de Douro wel te verstaan. Jazzy Portugees gezang en de avondzon maken loom, maar het zijn vooral de twintig kilometer zandstrand tot aan de Spaanse grens die we zojuist met podenco Mèlo hebben afgestruind.
Het onthaasten aan de Portugese Algarve, ter gelegenheid van ons twaalfeneenhalfjarige huwelijk, begint dagelijks na het afsluiten van onze Airbnb met een pastel de nata en een galão koffie bij de lokale bakker. We ontdekken het verschil tussen de zandstranden en lagunes van de oostelijke Algarve en de westkant met zijn kliffen, die we tijdens de flinke wandeltocht van de zeven hangende valleien bewonderen. Een favoriet restaurantje hebben we helaas nog niet ontdekt. Maar we hebben nog een aantal dagen. Ideeën voor deze blogpost zijn er voldoende en gekleurde huisjes sowieso ook!
Maar, ik mijmer nog even verder met Portugees geroezemoes op de achtergrond, met een blik op de ondergaande zon en met op tafel een volle tas schelpen voor mijn verzameling.
De laatste tijd schrijf ik aan “Una Más tussen Sierra en Costa,” mijn tweede boek in wording. Onderstaande pentekening van Francis, de zus van Johan vat onze eerste vijf jaar in Andalusië helemaal samen. Ik zit in een flow. Het schrijven raakt mijn lachspieren, zo nu en dan stokt mijn adem, pink ik een traan weg of wordt het een worsteling. Ik schrijf er nog één op weg naar een lustrum-bundel...
Bacalhau
Op aanraden van de host van onze Airbnb reserveer ik een tafel voor de eerste lunch van onze voorjaarsvakantie aan het waddenlandschap van de Ria Formosa, in een klein gehucht, bestaande uit een parkeerplaats, een tiental huizen, een fort, drie restaurants en natuurlijk een kerk. Het is genieten om hier op deze stralende zondag te lopen en even stil te staan bij het uitzicht over de lagune. Naast het parkeerterrein, dat deze zondagmiddag afgeladen vol staat, zien we het terras van onze lunchplek al liggen: “Casa Velha”. Het is blijkbaar een populair restaurant en het voelt aan als een Simonis aan de Haven in Scheveningen, een begrip dus, dat in alle boekjes moet staan gezien de diversiteit aan nationaliteiten van de bezoekers, waaronder Fransen, Duitsers, Amerikanen, Japanners en natuurlijk Portugezen zelf.
We nemen plaats aan tafel en omdat we nog onbekend zijn met de lokale eetcultuur kijken we in het rond om te zien wat er bij de Portugese klandizie zoal op het bord ligt. Een papieren zak met brood wordt na één korte gesloten vraag van de ober snel aangevuld met te dure, maar wel royale porties olijven, geitenkaas en kuipjes boter, tonijn en ansjovispaté. Ik besluit daarna te gaan voor de tomatensalade met octopus en Johan, die niet bepaald een visliefhebber is, bestelt na toch wel lang peinzen de gegrilde filet van bacalhau. “Dat lijkt me een veilige niet al te vissige keuze, dus dat durf ik wel aan,” hoor ik hem zeggen.
Aan de tafel voor ons arriveert een drietal met een Oost-Europese tongval. Het is direct duidelijk dat het stel, vergezeld door wat waarschijnlijk haar zuster moet zijn, hier vaker komt, want de hombre in het gezelschap plaatst meteen een bestelling en na een eerste grote krab om te delen verschijnen er diverse borden vol schaal- en schelpdieren op tafel. Met houten hamers wordt er flink op de pantsers los getimmerd en waar de poten en de scharen door de dames nog geduldig met bestek worden gekraakt en uitgeplukt alvorens te worden leeggezogen, zien we hoe de man deze gulzig, ongeduldig en in hun geheel naar binnen laat verdwijnen, ze kraakt tussen de tanden en de oneetbare harde stukken onsmakelijk en traag uit zijn mond laat vallen boven een bord, waarop een steeds hoger wordende berg aan voedselresten ontstaat. De spetters vliegen in het rond!
Zichtbaar naar adem snakkend en met rood aangelopen gezichten zakt het drietal na de maaltijd voldaan onderuit in hun stoelen en beurtelings wordt de gang naar het toilet gemaakt.
Ondertussen bereikt ons een smerige, weeïge geur vanaf één van de borden, die zo-even onder onze neuzen werden neergezet. Ik krijg direct spijt van mijn keuze voor de octopus, maar het blijkt de bacalhau te zijn van Johan, die zijn eerste hap uitspuugt en na een korte discussie met de ober, die meent dat het de geur van verse kabeljauw is die we ruiken, zijn bord resoluut terug naar de keuken stuurt en maar een veilige hamburger bestelt. “Verse vis stinkt niet!” Ik zie het Johan denken. Eén ding weet ik zeker: Johan bestelt voorlopig effe geen vis meer.
Ahoi! Al twaalf en een half jaar samen in hetzelfde bootje: koers uitzetten, de zeilen hijsen, meedeinen op de golven, overstag gaan & het anker uitgooien #2011 #lagodicomo #koperenhuwelijk
Twaalf en een half jaar later aan de Algarve...
Café Bar Venecia
We blijken onze voorjaarsvakantie naar de Algarve perfect te hebben gepland, want op de ochtend dat we huiswaarts keren maakt het heerlijke lenteweer van de afgelopen week plaats voor stortregen. Nadat we de Portugees-Spaanse grens zijn gepasseerd wordt het droog, maar drukkend warm, en kleurt de lucht grauw van Saharazand. Het stof irriteert mijn oogleden, ik proef het op mijn lippen en mijn vingertoppen voelen glad: Calima!
Dit jaar tijdens Semana Santa, de heilige week voor Pasen, een periode die bij ons steevast garant staat voor de nodige verbazing en vermaak, hebben we wissels in ieder van onze vakantiehuizen en in Casita Lolapaluza zelfs meerdere. Op Palmzondag ontvang ik er nieuwe gasten, terwijl Johan elders in de Lecrínvallei de laatste hand legt aan de eindschoonmaak van het huis van vrienden dat hij beheert. Wanneer Johan en ik elkaar weer bij de auto treffen valt er een eerste dikke regendruppel uit de lucht. “Oh, oh!” klinkt het dan in koor.
De weerswaarschuwing voor modderregens maakt dat we elkaar bezorgd aankijken, vrezend dat we net zoals na de calima van twee jaar geleden opnieuw met de hogedrukspuit, de nodige potten latex en verfrollers in de weer moeten om de witgekalkte gevels van onze vakantiehuizen weer van het oranjebruine Saharazand te ontdoen. “We hebben er nu toch geen invloed op,” stelt Johan en hij oppert, omdat we toch in de Lecrínvallei zijn om even halt te houden en Barretje Venecia weer eens in te duiken.
Het is Semana Santa! Wij zeggen de nodige "Helloes" en "Goodbyes", starten het nieuwe seizoen met een nieuwe review op Airbnb voor Casita Lolapaluza en genieten van de waardering voor ons honderd jaar oude huisje: "We had a wonderful stay! The house is beautiful, very well maintained, stylishly and lovingly furnished and the hosts are warm and welcoming. We felt very, very comfortable!" Het doet goed om te lezen dat gasten hebben genoten van hun verblijf bij ons!
De dorpskroeg in ons voormalige Spaanse bergdorp blijkt vol gezelligheid. Wat sinds onze verhuizing naar de kust in ieder geval niet is veranderd is dat Rita, de señora van de bakkerij en de hermana van de kroegbaas, alle arriverende hombres in de bar zichtbaar scant zoals ze ook dagelijks zwijgzaam doet vanachter haar toonbank als je haar panaderia binnenkomt en een barra de pan bestelt. Bij onze entree glijdt haar blik natuurlijk ook over ons en wanneer Johan het toilet bezoekt komt ze zelfs eventjes opvallend dicht naast me aan de bar staan. Rita is zo te zien nog steeds niet aan de man!
Rondkijkend valt me op dat een flink uitgedijde verzameling internationale voetbalsjaaltjes de muren siert, iets wat de akoestiek van Café Bar Venecia absoluut ten goede is gekomen. Daarnaast merk ik op dat alle spaarlampen met koud Spaans witlicht zijn vervangen door warme LED-verlichting, waardoor er een intieme en gezellige sfeer is ontstaan die voorheen altijd ontbrak.
De door ons verwachte stamgasten Boefje, Juan Antonio, de Professor, de General en oud-burgemeester Paco Titos zijn helaas in geen velden of wegen te bekennen, evenals onze lokale expatvrienden, dus voor roddels en nieuwtjes zijn we hier nu niet op het juiste moment. Telkens bij het verschijnen van nieuwe klanten, draaien wij ons, net zoals Rita, dan maar om richting de deuropening, ondertussen genietend van een tweede wijntje, spinaziekroketjes als tapa, een babbel met Pablo achter de bar en het gadeslaan van het team van Café Bar Venecia, een geoliede machine, die naast uitbater Juan en zijn zoon Pablo bestaat uit dochter Dolores, echtgenote Lolly en haar hulp in de keuken.
Met een warrige maar opvallende verschijning dankzij de getoupeerde haren op haar hoofd en de op haar neus staande meekleurende zonnebril, die bij binnenkomst natuurlijk direct beslaat, betreedt een señora Café Bar Venecia om de speelgoedballenautomaat bij te vullen. Het gaat er allemaal behoorlijk onhandig aan toe. De vrouw gehuld in een harig dierenvelletje doet zich met gewichtige armgebaren bovendien nogal belangrijk voor en eist daarmee flink de aandacht op van het hardwerkende team. De señora kan op deze drukke Palmzondag rekenen op de nodige gefronste wenkbrauwen en bedenkelijke blikken en op wat stille hilariteit van ons, maar wanneer de capsules in de automaat zijn bijgevuld, het aftekenboekje door Juan is gesigneerd en een flinke hand vol munten door hem is ingewisseld voor papiergeld, neemt de chaotische señora de benen. Zo ook wij, en we zeggen: “Hasta Luego!” Buitengekomen is de lucht geklaard en blijkt het met de calima en de modderregens allemaal wel te zijn meegevallen.
Even halt houden bij Café Bar Venecia...
Una Más tussen Sierra en Costa
De laatste tijd, ik zei het al, schrijf ik dus aan “Una Más tussen Sierra en Costa.” Naast het redigeren van de 36 korte verhalen uit “La gente de la media haba,” selecteer en bewerk ik sketches uit later geschreven blogposts en voeg her en der een persoonlijke reflectie toe.
Ooit was het mijn intentie om de memoires van onze vecina Teresa uit Salobreña op papier te zetten en al snel onder de indruk van haar sterke verhalen, nam ze me op sleeptouw en introduceerde ze mij overal als “el escritor de mis memorias.” Vlot schreef ik zestig pagina´s vol, totdat ik op een dag lusteloos thuiskwam, Johan me vroeg wat er aan de hand was en me na mijn nogal onsamenhangende uitleg de volgende feedback gaf: “Ik weet niet wat het is, maar jij trekt dit soort mensen aan. Wij zijn toch niet naar Spanje gekomen om voor anderen te werken?”
Pas sinds kort weet ik het juist te interpreteren: directieve trekjes, lak hebben aan anderen, weinig empathie tonen en het zichzelf continu belangrijk maken. Wanneer ik merk naar iemand op te kijken of als ik me juist klein voel bij een persoon, dan is dat het signaal dat ik mezelf even moet knijpen. Inmiddels neem ik dagelijks een portie zelfverheerlijking op het komische Instagramaccount How Can I Make This About Me tot me en resoneer ik mee met op gaslighting en toxische relaties geïnspireerde songs van Roxeanne Hazes en MEAU.
Nee, uit mijn pen zullen geen memoires of levensverhalen van anderen meer vloeien, maar slechts nog eigen Andalusische vertelsels, en in deze blogpost heb je zojuist schrijfsel nummer negenennegentig en honderd uit mijn lustrum-bundel kunnen lezen.
Enkele perikelen van de afgelopen maand worden er niet in opgenomen. Ten eerste het, met het drama van enkele vecinos omlijste, gedoe rond Villa Merise, zoals een lekkend gemeenschappelijke waterdepot, de reparatie van de kuilen in ons straatje en het eromheen florerende onkruid. Als president van onze comunidad van zeven huizen verhelp ik alles met de minimale middelen die we in de pot beschikbaar hebben. Het wordt gewaardeerd door de buurtgenoten en zij zijn tevreden, echter, onze vecina Teresa is weer de uitzondering: bij haar is het nooit goed. Inmiddels weet ik beter.
Even langs Villa Merise, mijn favoriete plek, voor een praatje pot met onze gasten, een babbel met de werkmannen en overleg met aannemer Pablo. Vandaag worden de gaten in de weg van onze urbanisatie gerepareerd.
Ten tweede, de komische discussie over de vereiste hoeveelheid witruimte rond het hoofd tot aan het randje op de pasfoto voor mijn nieuwe paspoort. Met een rood aangelopen gezicht en in het Spaans helemaal uitgeluld, passeer ik uiteindelijk met lege handen een hoofdschuddende Johan in de deuropening van de op Google als best beoordeelde fotograaf van Almuñécar. Om de hoek echter wordt de foto wél direct perfect uitgesneden, en dit mede dankzij de software voor paspoortfoto´s voor alle landen van een fotograaf met slechts drie sterren op Google. Slechte reviews hoeven niet altijd te gaan over de kwaliteit van een dienst, maar blijken ook betrekking te kunnen hebben op aspecten zoals openingstijden.
Tenslotte is het heerlijk om even wat stadse vibes te ervaren tijdens mijn bliksembezoek met de hogesnelheidstrein aan de Nederlandse ambassade in Madrid, waar ik de pasfoto inlever en een aanvraag voor mijn nieuwe paspoort indien, maar ook gedurende een lustrumtrip met vrienden uit Nederland naar arty-farty Bilbao. Terwijl ik vanuit Malaga Airport keurig op tijd arriveer, missen de vrienden hun vroege vlucht op Eindhoven als gevolg van het uit het oog verliezen van de tijd en het te lang shoppen op de grootste luchthaven van Brabant. Maar, na een taxi naar Schiphol te hebben gepakt, ingecheckt te zijn op het vliegtuig naar Barcelona, alwaar een overstap richting Santander, en tenslotte een auto te hebben gehuurd voor het laatste stuk naar Bilbao, zijn we, ondanks dat we nog even verdwalen in de parkeergarage van de Airbnb, uiteindelijk op tijd voor het diner!
In Bilbao ontdekken we dat men er, ondanks de vele regen, ultiem kan genieten van eten, drinken en cultuur opsnuiven en dat het vanonder paraplus, luifels en overkappingen op pleinen, straten en terrassen gonst van de Spaanse gezelligheid.
En wij genieten met de bilbaínos mee!
Voor Johan en mij samen is er aan de komkommertijd en al onze reizen voorlopig een einde gekomen. Drukke tijden zijn weer aangebroken, wij pendelen vol gas tussen Sierra en Costa en we zeggen in koor: "Hasta luego!"
Reijer & Johan
